ESPR: Ο Νέος Κανονισμός 2024/1781 για τον Οικολογικό Σχεδιασμό Προϊόντων

Εκδόθηκε ο Κανονισμός 2024/1781 για το πλαίσιο απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού βιώσιμων προϊόντων

 

ESPR: Ο Νέος Κανονισμός 2024/1781 για τον Οικολογικό Σχεδιασμό Προϊόντων

 

Στις 28 Ιουνίου εκδόθηκε ο Νέος Κανονισμός (ΕΕ) 2024/1781 αναφορικά με τη θέσπιση πλαισίου για τον καθορισμό απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού όσον αφορά τα βιώσιμα προϊόντα (ESPR – Ecodesign and Sustainable Product Regulation), για την τροποποίηση της οδηγίας (ΕΕ) 2020/1828 και του κανονισμού (ΕΕ) 2023/1542 καθώς και για την κατάργηση της οδηγίας 2009/125/ΕΚ.

Ο νέος Κανονισμός είναι μέρος της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας (Eu Green Deal) και ειδικότερα του νέου σχεδίου δράσης για την κυκλική οικονομία (CEAP) και της πρωτοβουλίας για τα βιώσιμα προϊόντα (SPI). Ο Κανονισμός θα αποτελέσει το βασικό σημείο αναφοράς, όπου θα πηγάζουν οι απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού για τα προϊόντα που κυκλοφορούν στην ευρωπαϊκή αγορά.

Πεδίο εφαρμογής & Στόχοι

Ο Κανονισμός αφορά όλα τα προϊόντα (χημικά, καλλυντικά, αντικείμενα, συσκευές, τα μέρη/συστατικά αυτών, κ.λπ.) που διατίθενται στην Ευρωπαϊκή Ένωση εκτός ελάχιστων εξαιρέσεων:

• Τρόφιμα και ζωοτροφές
• Φάρμακα για ανθρώπινη και κτηνιατρική χρήση
• Φυτά, ζώα και μικροοργανισμούς

Ο στόχος του Κανονισμού είναι να θέσει ένα πλαίσιο προδιαγραφών οικολογικού σχεδιασμού, έτσι ώστε τα προϊόντα να καταστούν βιώσιμα, μειώνοντας το ανθρακικό και περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα σε όλη τη διάρκεια ζωής των προϊόντων.

Ο νέος Κανονισμός θέτει ένα πλαίσιο προδιαγραφών για τη πλειοψηφία των προϊόντων που διακινούνται στην ΕΕ. Το πλαίσιο αυτό θα εξειδικευτεί μέσω άλλων νομοθετημάτων που θα αφορούν συγκεκριμένες κατηγορίες προϊόντων, σύμφωνα με τις προτεραιότητες που θα έχει θέσει η Επιτροπή μέχρι τις 19 Απριλίου του 2025.

 

Προδιαγραφές Οικολογικού Σχεδιασμού

Ο Νέος Κανονισμός αφορά όλα τα προϊόντα που διατίθενται στην ΕΕ, με ελάχιστες εξαιρέσεις και θέτει προδιαγραφές τριών (3) βασικών κατηγοριών:

Ecodesign Requirements – Απαιτήσεις Οικολογικού Σχεδιασμού

Ο Κανονισμός θέτει οριζόντιες ελάχιστες προδιαγραφές που αφορούν τον οικολογικό σχεδιασμό ενός προϊόντος και συγκεκριμένα:

 

• την ανθεκτικότητα,
• την αξιοπιστία,
• τη δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης,
• τη δυνατότητα αναβάθμισης,
• τη δυνατότητα επισκευής,
• τη δυνατότητα συντήρησης και ανακαίνισης,
• την παρουσία ουσιών που προκαλούν ανησυχία,
• τη χρήση ενέργειας και ενεργειακή απόδοση,
• τη χρήση υδάτων και αποδοτική χρήση των υδάτων,
• τη χρήση πόρων και αποδοτική χρήση των πόρων,
• το ανακυκλωμένο περιεχόμενο,
• τη δυνατότητα ανακατασκευής,
• την ανακυκλωσιμότητα,
• τη δυνατότητα ανάκτησης υλικών
• τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένου του αποτυπώματος άνθρακα και του περιβαλλοντικού αποτυπώματος,
• την προβλεπόμενη παραγωγή αποβλήτων

 

Ουσίες που προκαλούν ανησυχία (Substances of Concern – SoC)

Οι ουσίες που προκαλούν ανησυχία (SoC), είναι μία νέα κατηγορία ουσιών, οι οποίες θεωρούνται ότι δεν συνάδουν με τις προδιαγραφές του οικολογικού σχεδιασμού και ως εκ τούτου θα πρέπει να παρέχονται πληροφορίες για αυτές ή ακόμη και να καταργηθούν/αντικατασταθούν, αν αυτό είναι δυνατό.

Οι ουσίες που προκαλούν ανησυχία (SoC) είναι:

• Οι ουσίες SVHC, όπως ορίζονται από τον Κανονισμό 1907/2006 (REACH)
• Ουσίες που ταξινομούνται ως:
  • CMR κατ. 1 & 2
  • Ενδοκρινικοί διαταράκτες κατ. 1 & 2
  • PBT, vPvB
  • PMT, vPvM
  • Ευαισθητοποιητικές για το αναπνευστικό ή για το δέρμα κατ. 1
  • Επικίνδυνες για το υδάτινο περιβάλλον, χρόνια κατ. 1-4
  • Επικίνδυνες για τη στιβάδα του όζοντος
  • STOT RE & SE κατ. 1 και 2
• Έμμονοι Οργανικοί Ρύποι (POPs) όπως ορίζονται από τον Κανονισμό 2019/1021 (POPs)
• Ουσίες που επηρεάζουν αρνητικά την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση των υλικών στο προϊόν στο οποίο περιέχεται

 

Performance Requirements – Απαιτήσεις Επιδόσεων Προϊόντων

Συνδυαστικά με τις παραπάνω προδιαγραφές, τα προϊόντα θα πρέπει να πληρούν και απαιτήσεις απόδοσης που σχετίζονται με τις παραμέτρους οικολογικού σχεδιασμού. Ανάλογα την παράμετρο, μία απαίτηση απόδοσης έγκειται:

• στη τήρηση μέγιστου ή ελάχιστου επιπέδου για ποσοτικές παραμέτρους (π.χ. Ελάχιστο ανακυκλωμένο υλικό συσκευασίας, μέγιστη συγκέντρωση συστατικού με υψηλή επικινδυνότητα)
• σε μη ποσοτικές απαιτήσεις (όπως η υποχρεωτική χρήση ή απαγόρευση συγκεκριμένων )

Ο στόχος των απαιτήσεων επίδοσης είναι η ανάδειξη των βέλτιστων τεχνολογιών και προϊόντων, αφού θα επιτρέπουν την κατάταξη και τη σύγκριση αυτών από τους χρήστες.

 

Information Requirements – Απαιτήσεις Παροχής Πληροφοριών

Ο Κανονισμός ορίζει ότι κάθε προϊόν θα πρέπει να φέρει ένα Ψηφιακό Διαβατήριο Προϊόντος – Digital Product Passport (DPP), το οποίο θα περιλαμβάνει:

• Πληροφορίες σχετικά με τις επιδόσεις στις παραμέτρους που ορίζονται σχετικές απαιτήσεις.
• Πληροφορίες σχετικά με την ορθή χρήση, συντήρηση, εγκατάσταση, επισκευή του προϊόντος.
• Πληροφορίες για αποσυναρμολόγηση, επαναχρησιμοποίηση, ανακαίνιση και ανακύκλωση του προϊόντος.
• Πληροφορίες σχετικά με τις περιεχόμενες Ουσίες που Προκαλούν Ανησυχία (Substances of Concern).

Το Ψηφιακό Διαβατήριο θα πρέπει να είναι προσβάσιμο στο χρήστη μέσω «φορέα δεδομένων» (barcode/QR Code) επί του προϊόντος. To Ψηφιακό Διαβατήριο συνδέεται μέσω του φορέα δεδομένων με ένα μοναδικό κωδικό προϊόντος (unique product identifier).

Επόμενα βήματα

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέχρι τις 19 Απριλίου 2025 θα εκδώσει σχέδια δράσης, σύμφωνα με τις κάτωθι ομάδες προϊόντων που θεωρούνται προτεραιότητας:

 

• σίδηρο και χάλυβα
• αλουμίνιο
• ενδύματα και υποδήματα (και λοιπά κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα),
• έπιπλα,
• στρώματα
• ελαστικά
• απορρυπαντικά
• χρώματα
• λιπαντικά
• χημικές ουσίες
• προϊόντα που σχετίζονται με την ενέργεια της Οδηγίας 2009/125 (Οικιακές Συσκευές, Λάμπες, Υπολογιστές, Κλιματιστικά)
• προϊόντα τεχνολογίας πληροφοριών και επικοινωνιών καθώς και άλλα ηλεκτρονικά προϊόντα.

 

Δείτε τον Κανονισμό 2024/1781 εδώ.

Δείτε τις προτεραιότητες εφαρμογής του Νέου Κανονισμού εδώ.

Η βιομηχανία βρίσκεται σε ένα διαρκώς εξελισσόμενο πλαίσιο μεταβαλλόμενων κανονιστικών προδιαγραφών προϊόντων και εγκαταστάσεων. Για να μείνετε μπροστά από τις εξελίξεις, επικοινωνήστε τώρα μαζί με έναν Regulatory  ή Sustainability Compliance Expert μας.