GPSR: Νέος Κανονισμός Γενικής Ασφάλειας Προϊόντων

Εκδόθηκε ο Νέος Κανονισμός Γενικής Ασφάλειας Προϊόντων, ο οποίος αντικαθιστά την προηγούμενη Οδηγία και θέτει σειρά νέων υποχρεώσεων για τις επιχειρήσεις που διακινούν προϊόντα στην ΕΕ.

Στις 23 Μαΐου 2023, εκδόθηκε ο νέος Κανονισμός 2023/988 για την Γενική Ασφάλεια Προϊόντων (General Product Safety Regulation – GSPR), ο οποίος αντικαθιστά την προηγούμενη σχετική Ευρωπαϊκή Οδηγία  2001/95/ΕΚ (GSPD) και τίθεται σε ισχύ στις 12 Ιουνίου 2023 με μεταβατικές διατάξεις 18 μηνών.

O Κανονισμός θέτει πολλαπλές υποχρεώσεις σε οικονομικούς φορείς, εντός και εκτός ΕΕ, που τοποθετούν τα προϊόντα τους στην ΕΕ και δίνει ιδιαίτερη έμφαση:

• στο ηλεκτρονικό εμπόριο (e-shops, marketplaces)
• στις αναφορές ατυχημάτων/ανεπιθύμητων συμβάντων
• στις pre-market εκτιμήσεις κινδύνου προϊόντων
• στην ταχύτητα ανακλήσεων προϊόντων
• στην ορθή επισήμανση και στην τεκμηρίωση συνοδευτικών εγγράφων προϊόντων

In a nutshell

Ο Νέος Κανονισμός, διαφέρει σημαντικά από την προηγούμενη Οδηγία, καθώς έχει αρκετά μεγαλύτερη έκταση και πεδίο εφαρμογής, ενώ θέτει πολλές νέες υποχρεώσεις στους οικονομικούς φορείς:

Πεδίο Εφαρμογής:

• Αφορά όλα τα προϊόντα εκτός φαρμακευτικών, κτηνιατρικών, τροφίμων, ζωοτροφών, ζωικά υποπροϊόντα και παράγωγα τους, φυτοπροστατευτικά και οχημάτων.
• Για προϊόντα που υπάρχει ήδη υφιστάμενη Ενωσιακή Νομοθεσία για την ασφάλεια αυτών, ο Κανονισμός ισχύει για τα θέματα που δε καλύπτονται από την εκάστοτε νομοθεσία.

Αξιολόγηση Ασφαλείας:

Οι οικονομικοί φορείς διαθέτουν ή καθιστούν διαθέσιμα στην αγορά μόνο ασφαλή προϊόντα.

• Η αξιολόγηση ασφάλειας ενός προϊόντος θα λαμβάνει υπόψη τις εξής παραμέτρους:
  • Το σχεδιασμό, τα τεχνικά χαρακτηριστικά, τη χρήση, τη συσκευασία
  • Την εμφάνιση και την επισήμανση (όπως σύμβολα, οδηγίες χρήσης κ.λπ.)
  • Την συνδυαστική χρήση με άλλα φυσικά ή ψηφιακά προϊόντα
  • Διεθνή πρότυπα και πιστοποιήσεις του προϊόντος

Σε περίπτωση ατυχήματος/ανεπιθύμητου συμβάντος, οι οικονομικοί φορείς θα πρέπει να προβούν σε κοινοποίηση στη νέα πλατφόρμα Safety Gate.

Ευθύνη για την ασφάλεια των προϊόντων εκτός των παρασκευαστών έχουν και οι εισαγωγείς, οι διανομείς, οι πάροχοι διαδικτυακών αγορών και οι εξουσιοδοτημένοι αντιπρόσωποι.

Επισήμανση

Τα προϊόντα θα πρέπει να φέρουν επί της επισήμανσης, ή αν αυτό δεν είναι δυνατό, σε συνοδευτικά έγγραφα τις εξής πληροφορίες:

• Εμπορική επωνυμία, email του παρασκευαστή ή του σημείου επικοινωνίας του παρασκευαστή
• Στοιχεία που επιτρέπουν αναγνώριση των προϊόντων (lot, batch, type, serial number)
• Οδηγίες χρήσης στη γλώσσα του εκάστοτε Κράτους – Μέλους

Υποχρεώσεις επιχειρήσεων:

Για κάθε προϊόν που διακινείται στην ΕΕ θα πρέπει να υπάρχει ένας Οικονομικός Φορέας που θα αναλαμβάνει την ευθύνη για θέματα ασφάλειας προϊόντων, όπως ορίζει ο Κανονισμός ΕΕ 2019/1020 για την Εποπτεία της Αγοράς:

• Θα παρέχει και διατηρεί τις δηλώσεις συμμόρφωσης με την Ενωσιακή Νομοθεσία (Eu Declaration of Conformity) και την σχετική τεχνική τεκμηρίωση.
• Θα παρέχει στις Αρμόδιες Αρχές όλες τις απαραίτητες πληροφορίες που αποδεικνύουν την συμμόρφωση των προϊόντων.
• Θα αναφέρει τυχόν κινδύνους ασφάλειας προϊόντων και θα συνεργάζεται στη διαχείριση του κινδύνου.

Υποχρεώσεις Παρασκευαστών/Εισαγωγέων από χώρα εκτός ΕΕ:

• Οι παρασκευαστές θα πρέπει να ορίσουν τρόπο επικοινωνίας με τους καταναλωτές για την καταγραφή παραπόνων.
• Είναι υπεύθυνοι για το Risk Analysis των προϊόντων και για την υλοποίηση των απαιτούμενων ενεργειών μείωσης κινδύνων.
• Θα πρέπει να διατηρούν τα έγγραφα τεκμηρίωσης της συμμόρφωσης των προϊόντων για τουλάχιστον δέκα (10) χρόνια.
• Θα πρέπει σε κάθε προϊόν να αναγράφουν την εμπορική τους ονομασία, την ταχυδρομική και ηλεκτρονική τους διεύθυνση, καθώς στοιχεία που επιτρέπουν την αναγνώριση των προϊόντων (type, batch, serial number).
• Θα πρέπει να παρέχουν, όπου χρειάζεται, πληροφορίες για την ασφαλή χρήση των προϊόντων στη γλώσσα του εκάστοτε Κράτους-Μέλους.
• Σε περίπτωση που το προϊόν δεν πληροί τα κριτήρια ασφαλείας, τότε οι παρασκευαστές προβαίνουν σε διορθωτικές ενέργειες, ενημερώνουν τις αρχές μέσω της πλατφόρμας Safety Business Gateway και ενημερώνουν τους υπόλοιπους φορείς στην εφοδιαστική αλυσίδα.
• Οι παρασκευαστές θα πρέπει να ορίσουν τρόπο επικοινωνίας με τους καταναλωτές για την καταγραφή παραπόνων.

Υποχρεώσεις Διανομέων

• Οι διανομείς προϊόντων θα πρέπει να ελέγχουν ότι τα στοιχεία του παρασκευαστή/εισαγωγέα αναγράφονται επί της συσκευασίας.
• Σε περίπτωση που ο διανομέας διαπιστώσει ότι ένα προϊόν δεν πληροί τα κριτήρια ασφαλείας, ενημερώνει τον παρασκευαστή/εισαγωγέα και εξασφαλίζει ότι οι Εθνικές Αρχές είναι ενήμερες μέσω της πλατφόρμας Safety Business Gateway.

Online Marketplaces

Υποχρεώσεις Παρόχων Διαδικτυακών Αγορών

• Οι πάροχοι διαδικτυακών αγορών (Providers of online marketplaces) θα πρέπει να εγγραφούν στο Safety Gate Portal και να ορίσουν ένα μοναδικό υπεύθυνο επικοινωνίας.
• Οι πάροχοι θα πρέπει να διαμορφώσουν τις διαδικτυακές αγορές τους ώστε οι οικονομικοί φορείς (έμποροι) να μπορούν να παρέχουν στους καταναλωτές τις εξής ελάχιστες πληροφορίες για κάθε προϊόν τους:
  • Την εμπορική επωνυμία και την ταχυδρομική και ηλεκτρονική διεύθυνση του παρασκευαστή ή του υπεύθυνου διάθεσης
  • Στοιχεία για την αναγνώριση του προϊόντος (type, batch, serial number κ.λπ.)
  • Προειδοποιήσεις και πληροφορίες για την ασφαλή χρήση του προϊόντος που βρίσκονται επί της ετικέτας του.

 

Safety Business Gateway

Η επιτροπή θα δημιουργήσει τη νέα ψηφιακή πλατφόρμα, Safety Business Gateway, όπου οι οικονομικοί φορείς και πάροχοι διαδικτυακών αγορών θα παρέχουν τις απαραίτητες πληροφορίες στις εθνικές αρχές σχετικά με επικίνδυνα προϊόντα και ατυχήματα/ανεπιθύμητα συμβάντα.

 

Επιπλέον η επιτροπή θα αναπτύξει δύο νέες ηλεκτρονικές πλατφόρμες:

• Safety Gate Rapid Alert System, η οποία θα διευκολύνει την επικοινωνία και τον συντονισμό των κρατών-μελών στον περιορισμό διάθεσης επικινδύνων προϊόντων.
• Safety Gate Portal, με την οποία θα διευκολύνεται η πληροφόρηση του ευρύ κοινού αναφορικά με τα επικίνδυνα προϊόντα, παρέχοντας πληροφορίες που κοινοποιούν οι εταιρείες.

GSPR & Χημικά Προϊόντα

Τα χημικά προϊόντα, καθώς εμπίπτουν σε ενωσιακή νομοθεσία (Κανονισμοί CLP, REACH) εξαιρούνται μεγάλου μέρους των υποχρεώσεων του Νέου Κανονισμού για την Γενική Ασφάλεια Προϊόντων. Εξακολουθούν όμως να έχουν υποχρεώσεις που αφορούν:

• Τις προδιαγραφές ασφάλειας των προϊόντων που ορίζει ο Κανονισμός GPSR και αφορά αποκλειστικά τους κινδύνους που δεν προβλέπονται από τους Κανονισμούς CLP, REACH και άλλη ειδική νομοθεσία προϊόντων.
• Τις προδιαγραφές και υποχρεώσεις που αφορούν τις διαδικτυακές αγορές (online marketplaces) και ισχύουν και για τα χημικά προϊόντα.
• Τις υποχρεώσεις που αφορούν την κοινοποίηση ατυχημάτων μέσω της πλατφόρμας Safety Business Gateway.

Ο νέος Κανονισμός έχει μεταβατικές διατάξεις δεκαοκτώ (18) μηνών και η τελική εφαρμογή του ξεκινά στις 13 Δεκεμβρίου 2024.

Δείτε το κείμενο του Κανονισμού (ΕΕ) 2023/988 εδώ.

Το νομοθετικό πλαίσιο των χημικών προϊόντων αποτελεί ένα διαρκώς εξελισσόμενο πλαίσιο μεταβαλλόμενων προδιαγραφών. Για να μείνετε μπροστά από τις εξελίξεις, επικοινωνήστε τώρα μαζί με έναν Regulatory Expert μας.